७ अर्ब वर्षपछि पृथ्वीमा ठोक्कियो भयानक तरंग

काठमाडौं । आठवटा सूर्यबाट एकसाथ उत्सर्जन हुने ऊर्जा कति होला, कल्पना गर्नुस् त । त्यति नै परिमाणमा ब्रह्माण्डको एक भागमा उत्पत्ति भएको भयानक ऊर्जाको तरंग अन्ततः ७ अर्ब वर्षपछि पृथ्वीसम्म आइपुगको छ ।

दुईवटा ब्ल्याक होलहरु एक आपसमा मर्ज हुँदा निस्किएको ऊर्जाबाट सिर्जित गुरुत्वाकर्षण तरंगको झट्का (सक वेभ) पृथ्वीमा आएको तथ्य वैज्ञानिकहरुले पत्ता लगाएका हुन् ।

उक्त मर्जरबाट सिर्जना भएको गुरुत्वाकर्षण तरंग पृथ्वीसम्म आइपुग्न सात अर्ब वर्ष लाग्नुलाई ब्ल्याक होल मर्जरको सो खगोलिय घटना ब्रम्हाण्डमा पृथ्वीभन्दा निकै नै टाढा भएको सहजै अनुमान लगाउन सकिन्छ । भयानक ऊर्जाबाट सिर्जित भई पृथ्वीसम्म आइपुगेका ती तरंगहरुलाई अमेरिका तथा इटालीमा रहेका लेजर डिटेक्टरहरुले गत मे महिनामा पत्ता लगाएका हुन् ।

दुईवटा ब्ल्याकहोलहरु आपसमा ठक्कर खाई मर्ज हुँदा सूर्यभन्दा १ सय ४२ गुणा ठूलो पिण्ड निर्माण भएको छ ।

अमेरिका र युरोपको सहकार्यमा स्थापित अत्यन्त शक्तिशाली गुरुत्वाकर्षण तरंग मापक प्रणाली (सुपर सेन्सिटिभ ग्राभिटेसनल वेब डिटेक्सन सिस्टम) अन्तर्गत रहेका तीनवटा प्रणालीले गत मे २१ मा ब्रम्हाण्डबाट पृथ्वीमा आएका उल्लेखित तरंग मापन गरेका थिए । त्यसबाट प्राप्त डाटा विश्लेषण गरी वैज्ञानिकहरुले ती तरंग ७ अर्ब वर्षअघि मर्ज भएका कालो छिद्रहरुबाट आएका ठहर गरे । ती काला छिद्रहरुमध्ये एउटा सूर्यभन्दा ६६ गुणा र अर्को ८५ गुणा ठूलो थियो ।

दुईवटा ब्ल्याकहोल मर्ज भएको ब्रह्माण्डको उक्त ठाउँ पृथ्वीभन्दा १ सय ५० बिलियन ट्रिलियन किलोमिटर टाढा रहेको पनि वैज्ञानिकहरुको निष्कर्ष छ ।

वैज्ञानिकहरुका अनुसार ताराहरुमा चमक र ऊर्जा सकिएसँगै ब्ल्याकहोलमा परिणत हुन्छन् । ब्ल्याकहोलमा गुरुत्वाकर्षण बल यतिधेरै हुन्छ कि त्यसले आफूतर्फ आउने अन्य सबै वस्तुलाई मात्र नभई प्रकाशलाई समेत निल्दछ ।

कतिपय ब्ल्याक होलहरुको वजन सूर्यभन्दा अर्बौं गुणासम्म ठूलो हुने बताइन्छ । ब्रह्माण्डमा रहेका ब्ल्याकहोलहरु एक अर्कासँग नजिकिँदा निकै नै शक्तिशाली गुरुत्वाकर्षण तरंग पैदा गर्दछन् । वैज्ञानिकहरुले ७ अर्ब वर्षपछि पृथ्वीमा आइपुगेको उक्त गुरुत्वाकर्षण तरंग तथा त्यसको उत्पत्तिको स्रोतको रुपमा रहेको ब्ल्याक होल मर्जरको घटनालाई समग्रमा GW190521 नाम दिएका छन् ।

स्रोत : बीबीसी